بررسی ساختار عروضی قصاید فارسی

نویسندگان

  • وحیده نوروز زاده چگینی دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)
چکیده مقاله:

این مقاله که بخشی از رسالة «ریخت شناسی قصیده در ادب فارسی» نوشتة نگارنده است، تحقیقی در باب وزن‌ها و بحرهای استفاده شده در قصاید ادب فارسی است که از قرن چهارم تا دورة معاصر (بهار) را در بر می‌گیرد. در این تحقیق، 50 قصیدة اول دیوان شاعران معروف قصیده سرا در هر دورة ادب فارسی مورد بررسی قرار گرفت و انواع وزن و مضمون‌های مورد علاقة آنها مشخص شد که نتایج این بررسی به صورت مقالة زیر درآمد. در این نوشته که نتیجة بررسی 1632 قصیدة شعر فارسی است، مشاهده شد که بیشتر بحرهای رایج در زبان فارسی، مورد توجه شاعران قصیده سرا بوده است و اشعاری طولانی در این اوزان سروده‌اند. از نظر مضمون نیز در قرن‌های اولیة شعر فارسی، شاعران متوجه مضمون‌های شاعران عربی بودند؛ ولی کم کم با رشد و استحکام قصیده در ادب فارسی، مضمون‌هایی بدیع و تازه وارد ادب فارسی شد که در ادامه به آن اشاره خواهد شد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی قواعد عروضی در قصاید ناصر خسرو

حکیم ناصر خسرو از شاعران سبک خراسانی است که برجسته شعر او استحکام وزن و تنوع اوزان و بحور است در این پژوهش مبانی دانش عروض در حوزه آوا، هجا ، ارکان و بحور معرفی شده و با شمردن جزییات قواعد عروض نمونه ها و نشانه های کاربرد هریک از این قواعد در دیوان ناصرخسرو نشان داده می شود.

15 صفحه اول

ساخت وزنی در شعر عروضی فارسی

خواجه نصیر طوسی در معیارالاشعار می‌پرسد: چرا باید هر وزن را به همان شکل که معین شده است تقطیع کرد، و چرا زنجیرۀ هجاهای هر وزن را به یکی دیگر از اشکالِ محتملِ آن تقطیع نکنیم؟ (خواجه نصیرطوسی، 1369: 36). در این مقاله، در پاسخ به سؤال خواجه نصیر، کوشیده‌ایم تا ازطریق تحلیلِ ساختِ وزنی، در زبانِ شمرده و ادبیِ فارسی، به‌شیوه‌ای یگانه، یک‌دست و درعین‌حال مدلل، برای تقطیعِ 30 وزنِ پرکاربرد و رایج در اشعار عرو...

متن کامل

بررسی و توصیف نظام عروضی در زبان‌های روسی و فارسی

شعر دارای ویژگی‌های مختلفی از قبیل وزن و آهنگ و قافیه و صور خیال است. هریک از این ویژگی‌ها به گونه‌‌ای معرف هویت شعرند. در این مقاله، به ویژگی‌ها و تفاوت‌ها و شباهت‌های نظام عروضی و نیز وزن و آهنگ شعر در دو زبان روسی و فارسی پرداخته شده‌است. ازآنجاکه این بُعد از ویژگی‌های شعر در زبان روسی، در کشور ما بدان اندازه که باید، بررسی نشده، با هدف آشنایی هرچه بیشتر با زبان شعر، چنین پژوهشی انجام یافته‌ا...

متن کامل

بررسی و تحلیل ساختار و محتوای قصاید شهریار

قصیده فارسی که تا پایان قرن ششم یک دوره درخشان و شکوفایی را پشت سر نهاده بود، از قرن هفت به بعد رو به افول نهاد و از معیارهای اصیل خود دور شد. اما در دوره مشروطیت، تحت تأثیر تحولات خاص اجتماعی، این نوع شعر با معیارهای اصیل و سنتی خود احیا شد. موضوع مقاله حاضر، بررسی ساختار و محتوای قصاید شهریار است. می‌توان گفت که شهریار هرچند ادامه‌دهنده بسیاری از سنت‌های شعر کلاسیک فارسی است، اما در قصیده، به...

متن کامل

بررسی وزن شعر عروضی فارسی بر اساس نظریه تکرار

در این پژوهش به بررسی وزن شعر عروضی فارسی بر مبنای نظریۀ تکرار می پردازیم. نظریۀ تکرار، نظریه ای در حوزۀ وزن شناسی زایشی است که توسط فب و هله (2008) معرفی شده است. هدف از این پژوهش، تعیین شبکه های وزنی اوزان عروضی فارسی، طبقه بندی ارکان بر اساس شبکه های وزنی منتج از آن و تعیین هسته های وزنی بوده است. ما بررسی را بر روی سی وزن از اوزان پرکاربرد فارسی انجام دادیم. واحدهای وزنی، پایه ها، ارکان و ه...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 3  شماره 2

صفحات  1- 14

تاریخ انتشار 2011-09-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023